Wednesday, April 30, 2014

À L' ŒUVRE ON CONNAÎT L' ARTISAN


un hommage à François Couperin



Η σάλα έγεμε από τις χαρωπές μορφές 
Των κυριών της αυλής που επενίσχυαν

Την ήδη δεδομένη κυτταρική άνοιξη του 
Ανθρωπίνου χρόνου στις απαλές επόψεις

Των κορμών τους καθώς οι αστερομήκεις
Ήχοι του κλαβεσέν, σαν από ασημόφωτο

λεπτό σύρμα 

Φτιαγμένοι, περιδιαχέοντο ενώπιον ενός 
Ουρανού που συνέχιζε να μένει σιωπηλός 

Ως σκιά ακολουθούσα τον ομιλούντα όμιλο 
Του ανθρωπίνου γένους· και επί της γαίας

ένα κουτί ανεωγμένο

Με δυο σειρές πλήκτρων δεν ήταν άλλο 
Τι, παρά το από παλαιά δώρο των θεών 

Προς τη διαθέσιμη μνήμη του κόσμου
Εξ όπου μια εποχή τόσον θεατρική και 

ευθέως χυμική

μπορούσε

Ακόμα να υπάρξει μέσα στους χυμώδεις
Λειμώνες της τέχνης και της στιλβούσης

Σαρκός των ανθεοτρόπων κοριτσιών, τ'
Αδιάσειστο απογευματινό Βασίλειο της 

Ιστορίας

Αιτώντας από τους εξώστες της τυφλής 
Αλλ' όχι αδιάκριτης ορμής προς τη ζωή·

Η δε λεία στα αυτιά όσον και περίτεχνη 
Ηχοτεκτoνική του τσεμπαλίστα επέδιδε

Την εντύπωση ενός Πίδακα του Χρόνου
Εξ όπου απέκλιναν ως εάν απ' το κέντρο 

Ενός λεπτουργημένου μπαρόκ κήπου οι
Κοκκινόφωτες παγκόσμιες εσπέρες των 

Βερσαλλιών

Προς τον αχανή, συναρπαστικό ορίζοντα
Μιας πιο ουσιαστικής ευγένειας ανάμεσα 

σε σάρκινους ηθοποιούς των καιρών,

Φρανσουά, του έλεγαν, είσαι σαν ο ήλιος
Μιας τέχνης που δύσκολα φθείρεται από

Τους ακατάλληλους· εδώ μονάχα όποιος
Είναι μαιτρ, μπορεί να υπάρξει, ότι αυτό

Το κουτί ενέχει μια διάλεκτο καθαρά του
Φωτός, κι εκείνος ο που δεν μπορεί έστω

Επ' ολίγον ν' αποχωριστεί τ' ολοδικό του
Βαρετό σκοτάδι μέλλεται να ατυχήσει σε 

τούτο τον νηματόηχο λόγο,

Φρανσουά,

Όμως τι 'ναι αυτό αλήθεια που μπορεί να
Κάνει κάποιον ποιητή του κλαβεσέν όπως

Εσύ και όχι έναν απλό τσεμπαλίστα, και
Τι 'ναι εκείνο που όταν καταδράμει στον

Νου του καλλιτέχνη ερημώνει προς στιγμήν
Τον ανέμελο θόρυβο της ζωής προς όφελος 

Μιας άλλης οράσεως, πολύ πιο διευκρινούς 
Στις ανωφέρειες των εννοιών και των ήχων

Και στις απότομες πλαγιές του εσωτέρου
Ολύμπου των ανθρώπων, τι' ναι αυτό που

κάνει κάποιον ποιητή,

Φρανσουά,

Τον ρωτούσαν, ενώ η θυμική, ζωηρότονη
Πορφυρότης της εσπέρας δεν είχε φύγει 

ακόμα από τον ορίζοντα

Ως εάν ανέμενε και αυτή να ακούσει την 
Απάντησή του για να τελέσει ήσυχα τον

ουράνιο κύκλο της εκ των υστέρων·

Η ομιλία του, είπε τελικά, και ξανάρχισε
Να παίζει, 

Και είναι αλήθεια, 

πως εξεπλάγησαν κατά τι

Όμως δεν το σχολίασαν περαιτέρω, καίτοι
Διατελούσαν όλως βέβαιοι ότι θα ακούγαν

Είτε την λέξη δεξιοτεχνία είτε πιθανώς την
Λέξη έμπνευση από έναν άνθρωπο που τις

Είχε και τις δύο σίγουρα σε μέγιστο βαθμό,

Η ομιλία του, 

τους ξαναείπε,

Και τα χέρια του περιέδραμαν τα κλαβιέ
Ασταμάτητα ωσάν οι πτέρυγες της πλέον

Προχωρημένης ανθρώπινης νύχτας που
Εγκυμονούσε έναν ήλιο άγνωστο ακόμα

στο σκηνικό στερέωμα της δράσης,

Λέξεις- νότες, άλλοτ' εξονυχιστικά ήρεμες 
Και κάποτε ωσεί δριμείες κραυγές με τους

δυνατούς κτύπους επί των κλαβιέ

Το μέγα μυστήριο της ούσης τέχνης μην
Κάνοντας πιο προσιτό απ' όσο εκείνο της

ζωής,

Μην ούτως ή άλλως σ' όσους δεν θα ήταν
Εύκολον ακόμα να διακρίνουνε τον όλως

τόσον ή όσον ήχο της ζωής 

απ' τον  

ακοίμητο απόηχο της· 
 

Tuesday, April 22, 2014

W/ALL OF FIRE


Δεν υπάρχει αμφιβολία άλλωστε πως 
Συχνά επιχειρούσαν να ανεύρουν μια

Πύλη εισόδου εξόδου στο κόσμο πέρ'
Από την γέννα της γυναίκας και πέρα

'πό το τέλος του ανθρωπίνου βίου·

Εν τέλει,

Ό,τι διεφαίνετο στις πλέον απόμακρες
Περιοχές των πόλεων, των υπαιθρίων

Επικρατειών αλλά και στα υπερώα βάθη
Των ουρανών δεν ήτανε παρά η μία ίδια

διακριτική νύχτα,

διόλου ενοχλητική αλλ' απαλή σαν

το πέπλο ενός νόστου μακρινού· 

Τα δε πυκνά φυλλώματα του Χρόνου
Έδιναν σχεδόν πάντοτε την αίσθηση

Ότι έκρυβαν εντός τους κάποιον Ιερό
Κήπο επιμελώς αθέατο στα βουλιμικά

Μάτια των πληθυσμών και τις πιθανές 
Βέβηλες απόπειρες ονομασιών, ενώ ο 

ίδιος

Ο Χρόνος έδειχνε σαν να ανηφορίζει
Προς μια αχανέστερη προοπτική της

Ζωής καθ' όσον οι άνθρωποι ενέμεναν
Το ίδιο δεκτικοί στα ποικίλα συμβάντα

Των στιγμών ωσάν οι πήλινοι κρατήρες 
Ενός υπομονετικά ανθεκτικού ονείρου·

Τα ιστορικά γεγονότα, οι σπασμοί και οι
Ώσεις της επιθυμίας, οι διαρκείς πόλεμοι

Και οι αδιάκριτες συνθήκες ειρήνης, έτι δε
Οι βιβλιοθήκες κάτ' απ' τ' αγέλαστα άστρα 

του ουρανού

Όπως και τα ωραία φωτεινά πρόσωπα των
Κοριτσιών θα μπορούσανε πράγματι ομού

Να εκλαμβάνονται ως ένα σύνολο το οποίο
Καίτοι μη ομοιογενές, εν τούτοις υφίστατο

αληθώς ως περιεχόμενο του κόσμου

μέσα στην τόσον

Φυσική πλην μυστηριώδη παρουσία του 
Ενώπιον των αιεί εθισμένων βλεμμάτων,

Όμως τα ερώτηματα παραδόξως πώς εκ
Της μεγάλης θρυλουμένης αρχής αυτής

της Δημιουργίας 

παρέμεναν τα ίδια 

και

Εξ αυτών κάποια απαντώντο διαφόρως
Άλλα είλκυαν σκεπτικισμό και παράλλα

-τα πιο σημαντικά-

Αφήνονταν στην τύχη του θεού χωρίς να
Σημαίνει όμως για αυτό, όχι πως έφταιγε, 

αλλά πως θα 'πρεπε να φταίει

η απάντηση·

Θα μπορούσε ακόμα να υπάρχει και μια 
Καταμέτρηση των πιθανοτήτων, κάτι ας 

πούμε

Σαν ένας παγκόσμιος χάρτης του όχι ήδη
Δεδομένου σε ύπαρξη, αλλά οίου πιθανώς

μελλουμένου,

Μοιραία όμως, είναι αλήθεια, σε αυτήν
Την περίπτωση αφήνοντας να διαφύγει

Ό,τι θα μπορούσε να λύσει μια

Φυλακή του Ονείρου εδώ και τώρα,

Σε μια συχνά επείγουσα και αιτουμένη
Μόνον από πρωταγωνιστές Αφύπνιση,

Προς εκείνη την πράγματι ωραία πρωία 
Που δεν θα 'χε λόγο πια να συμβιβάζεται 

όχι ακριβώς με τη νύχτα 

αλλά με το φως της·

Φως νυχτερινό των πόλεων, ίδια αρχαίον
Όσον άλλοτε και πυρωθούμενο από τους

Δαυλούς της πίστης και της εξουσίας μόνον,
Σίγουρα έτι πολλά υποσχόμενο στην ακμαία

ληθαργική ομορφιά του,

Χωρίς γι' αυτό ωστόσο να καθίσταται
Δυνατόν να καλύπτει με την ισχύ του

Τα ζώντα σκότη αγνώστων ακόμα στους
Ανθρώπους

κατάλληλα διατυπωμένων 

ερωτημάτων·

 

Saturday, April 5, 2014

GEORG MUFFAT: "12 Concerti Grossi"



Ένας από τους κορυφαίους συνθέτες του γαλλικού baroque (καίτοι ο ίδιος ήταν Γερμανός σκωτικής καταγωγής, γεννημένος όμως στο Megève του Savoy ) ο Georg Muffat (1653-1704) περιέπεσε στην αφάνεια επί μακρόν για να ανακαλυφθεί η σπουδαιότητά του αρκετά αργότερα.

Υπεύθυνος,  πέραν των άλλων έργων του, για έναν από τους ωραιότερους και επιδραστικότερους κύκλους κομματιών για εκκλησιαστικό όργανο που φέρει τον τίτλο "Apparatus Musico-organisticus", ο οποίος με τον τρόπο του ώρισε πολλά νέα "standards" στο είδος του.

Επιστρέφοντας χθες το βράδυ σπίτι μου, βρήκα κάπου τα δώδεκα απαράμιλλης ομορφιάς Concerti Grossi του (από το "Auserlesener mit Ernst und Lust gemengter Instrumental-Musik Erste Versamblung").

Αυτό ήταν.

Βάζοντας τα ακουστικά και απλωμένος πίσω στην καρέκλα μου,  από τις πρώτες κιόλας ολόφωτες και στιβαρές συγχορδίες αυτών των Concerti Grossi, ξέχασα εντελώς και  για αρκετή ώρα την όλη κινητικότητα και ένταση της ημέρας.

Καθ' όλην δε αυτήν την διάρκεια, είχα την εντύπωση πως η πλήρης εγκόσμια ορατότητα  "καθαριζόταν" προοδευτικά  μέσα από έναν κρυφό "μηχανισμό" που μόνο η μουσική κάποτε μπορεί να υπαινίσσεται,  από κάθε τι  βλακώδες, ακαλαίσθητο και βλαβερό. 

Σίγουρα η μουσική όχι σπάνια είναι και μια  "κάθαρση". Εξαρτάται βέβαια από το τι είδος μουσικής πρόκειται.

Την Capella Savaria διευθύνει ο Pál Németh σε μια έξοχη ηχογράφηση .