Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΠΝΟΗ

Και τι, αλήθεια, είναι η ποίηση εκτός 
Από την ιερή νύχτα των πραγμάτων 

ότε αυτά 

δεν

Συμφιλιώνονται με τις αιεί δεδομένες
Μορφές τους στην Καυκάσια φυλακή

του Είναι

Και επιχειρούν κάποτε να διαφύγουν
Σε μιαν αδιάγνωστη τελετουργία των

κρημνών και των υψιπέδων

Όπου η μείξη των όντων προοιωνίζει
Τη νέα χρυσή εποχή της προφάνειας

Και ολοκαίνουργιες ατομικότητες για
Τους αιεί εικονοκλάστες της Ιστορίας·

Χαίνει απαρχής του χρόνου το μεγάλο
Βάραθρο της Φαινομενολογίας και ό,τι 

βιώνει ο

άνθρωπος

Δεν είναι παρά οι βηματισμοί εκείνου
Που ήδη έχει συμβεί και τελείται στην

αργή κίνησή του

για χάρη της ανθρώπινης

τυφλότητας,

Ντεζά βυ είναι ο κόσμος, και όμως όχι
Ήδη ειρημένος, τούτο μέλλει ο ποιητής

να το βεβαιώσει,

Τούτο μέλλει ακόμα

να το μεταβιβάσει,

Άγνωστο σε ποιον ακριβώς, άγνωστο
Για ποιο λόγο, χωρίς να έχει σημασία

Αν το χώμα είναι εύφορο, και διόλου
Προβλέψιμο ποιο μέλλει να είναι το

δένδρο·

Βράδυ του χειμώνα και καταμεσής ενός
Σφοδρού οράματος των γενεών που σαν

Γιγάντιοι κάλυκες προϊστορικών ανθέων 
Προσπίπτουν στην αρχέγονη προόραση, 

ο σταχτής γάτος  

κοντά στη φωτιά

Δείχνει ωσάν να σκέπτεται βαθέως κάθε
Ενδεχόμενο ενώπιον της αχανούς πύλης

της ζωής,

Ακίνητος για σημαντικό χρόνο και με το
Βλέμμα καρφωμένο στη προοπτική του

αιωνίου πυρός της μεταμόρφωσης

μπροστά του

Εν τέλει με ένα απότομο άλμα έξω από
Τους άχρονους συλλογισμούς του ορμά

στην ανύποπτη μπάλα  

για να παίξει,

Όμως

Δίπλα του η Φωτιά επιλέγει, για άλλη μια
Φορά να αναμένει, το ίδιο σιωπηλή όπως

πάντοτε 

και αρχαία  

εκ γενετής·   

LA GRANDE ÉCOLE DE L' ORGUE FRANÇAIS 2 : L'empire mystique du son (Jean-François Dandrieu, Louis-Nicolas Clérambault, Louis-Claude Daquin, Claude Balbastre)

το πρώτο μέρος εδώ

Ο  Jean-François Dandrieu (1682 -1738)  υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς συνθέτες και οργανίστες της γαλλικής μπαρόκ περιόδου, επιδομώντας έναν ήχο βαθύ, εσωτερικό και μεγαλοπρεπή που παραπέμπει αμέσως στην ολύμπια "αταραξία" αλλά και μυστική "άνωση" μιας εποχής που πίστευε ότι ήλθε για να μείνει για πάντα. 

Παιδί-θαύμα ο Dandrieu, σε ηλικία μόλις 5 ετών έπαιξε harpsichord μπροστά στον Λουδοβίκο 14ο της Γαλλίας και την αυλή του, οι οποίοι τον κατεπευφήμησαν και εξήραν για τις ικανότητες και το πολύ πρόωρο ταλέντο του.

Στο βίντεο που ακολουθεί, ακούγεται το "Magnificat In G" σε ερμηνεία του Anton Doornhein.

Ο Louis-Nicolas Clérambault (1676-1749) προερχόμενος από μουσική οικογένεια, μαθήτευσε στο εκκλησιαστικό όργανο κοντά στον μεγάλο δάσκαλο της μπαρόκ περιόδου André Raison.

Διετέλεσε οργανίστας στην εκκλησία του Grands-Augustins, όντας εν ταυτώ χρόνω στις υπηρεσίες της Françoise d'Aubigné Μαρκησίας του Maintenon, που υπήρξε η δεύτερη, ανεπίσημη σύζυγος του Λουδοβίκου 14ου.

Κατόπιν ο  Clérambault διετέλεσε οργανίστας στον ναό του Saint-Sulpice και στον βασιλικό οίκο του Saint-Cyr, και αργότερα διαδέχθηκε τον André Raison στο όργανο της εκκλησίας του Grands-Jacobins. Εφηύρε ακόμα την φόρμα της γαλλικής σονάτας για το κλαβεσέν.

Στα δύο βίντεο που ακολουθούν ακούγεται ολόκληρη η  Suite de deuxième ton από τον Dr.Becker σε recital του Αυγούστου του 2006 και επί του εκκλησιαστικού οργάνου του St.John's Church στην Bangor.  

Ο Louis-Claude Daquin (1694-1772) εβραϊκής καταγωγής, υπήρξε και αυτός παιδί-θαύμα όπως ο Dandrieu και σε ηλικία έξι ετών παρουσίασε τις επιδεξιότητές του μπροστά στον Λουδοβίκο 14ο.

Μαθητής του μεγάλου Louis Marchand (τον οποίο και παρουσιάσαμε στο πρώτο μέρος αυτού του αφιερώματος), αφού διετέλεσε οργανίστας σε διάφορους ναούς, το 1755 ανέλαβε το εκκλησιαστικό όργανο της Notre-Dame de Paris.

Ιδιαίτερα δημοφιλής στην γαλλική αριστοκρατία της εποχής, έμεινε στην ιστορία του μπαρόκ οργάνου, ως ιδιαίτερα εμπνευσμένος performer καθώς επίσης και για την καταπλήσσουσα ακρίβεια στις εκτελέσεις του.

Στο βίντεο που ακολουθεί, ακούγονται δυο από τα πιο γνωστά κομμάτιά του, από την Maria Tchebourkina στο όργανο του Chapelle royale du Château de Versailles, όπου είχε διατελέσει οργανίστας και ο Daquin σε ηλικία 12 ετών.

Ο Claude Balbastre (1724-1799) υπήρξε το 16ο παιδί ενός εκκλησιαστικού οργανίστα, του Bénigne Balbastre που είχε συνολικά 18 παιδιά από τους δυο γάμους του.

Μεγαλόπνοος ως συνθέτης, με σπάνια αίσθηση ακρίβειας και αυτοσχεδιασμού ο Claude Balbastre με την βοήθεια και προστασία του μεγάλου Jean-Philippe Rameau διετέλεσε οργανίστας σε διάφορες μείζονες εκκλησίες του Παρισιού (ανάμεσα στις οποίες ο Καθεδρικός της Notre-Dame και η Chapelle Royale). Εξαιρετικά δημοφιλής στην γαλλική αριστοκρατία και αυτός όπως και ο Daquin, κατέστη ακόμα επίσημος οργανοπαίκτης του harpsichord στην γαλλική βασιλική αυλή όπου και δίδαξε την Μαρία-Αντουανέττα.

Η τύχη του κατά και μετά την Γαλλική Επανάσταση δεν υπήρξε ιδιαίτερα καλή, μιας και κινδύνευσε να χάσει την ζωή του λόγω της ιδιαίτερης σύνδεσής του με την γαλλική αριστοκρατία. Παρ'όλ' αυτά, απέφυγε τον κίνδυνο θέτοντας τις καλλιτεχνικές υπηρεσίες και ικανότητές του στο νέο καθεστώς, προς το όφελος του οποίου έπαιζε επαναστατικούς ύμνους και τραγούδια στο όργανο.

Ωστόσο, έχασε αργότερα όλα τα  πόστα του και περιέπεσε σε αφάνεια.

Στο βίντεο που ακολουθεί, ακούγεται ένα από τα ωραιότερα έργα για εκκλησιαστικό όργανο της γαλλικής περιόδου του μπαρόκ,  με τον Jean-Patrice Brosse να παίζει στο όργανο της Cathédrale de Saint-Bertrand de Comminges.  

 

THE CONQUEST OF BREAD

Κατά το νέο σούρουπο του Χρόνου
Οι άνθρωποι περισυνελέγοντο από

τους δρόμους

Ως εάν ήταν δραπέτες· τους ελέγετο
Αμέσως ότι θα τους οδηγήσουν πίσω,

άγνωστο πού,

Και τους φορτώνανε κατά μάζες σε 
Καμιόνια τα οποία φαντάζαν όμως

Αρκούντως ετεροχρονισμένα, ωσάν
Να είχαν προκύψει αίφνης από ένα

Χάσμα χρονικά απροσδιόριστο· η δε
Διαδρομή που ακολουθείτο πάντοτε

Απ' το σημείο της περισυλλογής ως 
Τον τόπο της συγκέντρωσης ήτανε

Η ίδια κάθε φορά, απαρέγκλιτη και
Εμμένουσα, κυρίως όμως άδεια από  

ενδιάμεση

Παρουσία ζωής· το δε τοπίο ολόγυρα
Εφάνταζε βλοσυρό ως εάν εσκέπτετο

ανθρώπινα,

Ενώ στ' αυτιά τους ερχόνταν κάποτε
Οι ήχοι των μεμακρυσμένων θηρίων

ως

τα

Τεκμήρια μιας αλλόκοτης μείξης του
Πολιτισμού με την ωμότητα μιας όχι

Τόσο αφημένης οπίσω άγριας ζωής·
Καθ' όλην δε τη διαδρομή οι οδηγοί

Ήταν άφαντοι όπως επίσης και το
Στρατιωτικό απόσπασμα· ουδεμία 

ομιλία

Ή συνομιλία ακουγόταν μέσ' από
Τα καμιόνια και οι άνθρωποι δεν

Κάναν άλλο απ' το να αναμένουν
Να περάσει ο χρόνος μεταγωγής

των·

Δεν γνωρίζουμε το πού ακριβώς μας
Μεταφέρουν, σκέπτονταν κοιτώντας

Με ανέστιο, φυγόκεντρο βλέμμα προς
Το δάπεδο του καμιονιού, δεν ξέρουμε

Επίσης για ποιο λόγο μας συνέλεξαν
Και αν βαρυνόμαστε με κατηγορίες

Τις οποίες δεν μας ανακοινώνουνε
Ακόμα, συμπλήρωναν στωικότερα

Χωρίς ιδιαίτερη ανησυχία· όπως και
Να 'χει, προσέθεταν, όλ' αυτό μπορεί 

να

Μην είναι απαραίτητα κάτι κακό,
Διόλου απίθανο να πρόκειται για

Κάτι υπέρ ημών, κατέληγαν καθώς οι
Αιφνίδιες αναπηδήσεις του δαπέδου

Απ' τη σπασμωδική πρόσφυση των
Τροχών επί ενός τραχέως εδάφους

Τους εκλόνιζε αυτοματικώς ως εάν
Ήταν κούκλες σωριασμένες επί του

Εσωτερικού του οχήματος, ενίοτε δε  
Προκαλώντας και κάποιες κρούσεις

Των σωμάτων τους αναμεταξύ τους
Παρ' όλ' αυτά ωστόσο δεν έδειχναν

Φοβισμένοι, αλλά μόνο πλήττοντες
Και υπομονετικά αντέχοντας πάσα

Διαρροή του χρόνου προς τα οπίσω
Της ζωής των· φτάσαμε; ρωτούσαν

Κάποια στιγμή ο ένας τον άλλον με
Κουρασμένη χροιά στη φωνή τους, 

Δεν φτάσαμε, ξαναλέγαν, δεν μας 
Είπαν τίποτε ακόμα, επισημαίναν,

Και παρατηρούσανε για άλλη μια
Φορά μέσ' απ' ένα μικρό, ελάχιστο

άνοιγμα

Τη θέση του οδηγού που φαινόταν
Κενή, χωρίς ωστόσο να 'ναι βέβαιοι

γι' αυτό,

Η δε σκέψη τους κατά το πλείστον
Ήταν αφιερωμένη στον έξω κόσμο

Εκ του οποίου είχανε αποκλειστεί
Κατ' ελπίδα προσωρινώς και μόνο,
 
Kαι καθώς το καμιόνι ξεμάκραινε 
Ολοένα πιο πολύ προς τ' άγνωστο
 
Καθίστατο όλο και πιο δύσκολο να
Καθορίσουνε τον Χρόνο· κάλλιστα

Μπορεί να είχε περάσει μισή όλη και 
Όλη ώρα ή και μέρες ολόκληρες, μια

αιωνιότητα 

τελείτο σίγουρα 

υπ' αναζήτηση·
   
Κατεβείτε, ακούστηκε κάποια στιγμή
Σαν από πάντοτε η διατακτική φωνή,

φθάσαμε, τους είπε

από πολύ μακριά,

ενώ το

Νέο τοπίο που φάνηκε ενώπιόν τους  
Έδειχνε απόλυτα, αν όχι απρόσμενα,

φυσιολογικό· και ούτε

επρόκειτο, αλήθεια,

για κάτι 

Άλλο απ' εκείνο το ίδιο σημείο απ' 
Όπου επιβιβάστηκαν στο καμιόνι,

Και τούτο το θυμηθήκαν μετά από
Μεγάλη προσπάθεια σαν να είχανε

Περάσει αιώνες από τότε·

Ναι, αυτό είναι, πιστοποίησαν

οκνηρά,  και 

Προχωρώντας μέσα στη δική τους
Γνώριμη πόλη συναντούσανε ξανά

Τα αγαπημένα πρόσωπά τους καθώς
Και τους γνωστούς των, όπως επίσης

Τους συναδέλφους των στην δουλειά,
Επιτέλους σας ξαναβρίσκουμε, είπαν,
 
Γιατί το λέτε αυτό, ήρθε η απάντηση,
Πότε λείψατε, εδώ μαζί μας είσασταν,

Τους βεβαίωσαν,  

Μαζί μας είσασταν, δεν φύγατε ποτέ
Δεν υπήρξε λόγος να μας ξαναβρείτε,

Τους υπερτόνισαν αυτή τη φορά οι
Συγγενείς οι φίλοι κι οι συνάδελφοι

Και εκείνοι, απλά έγνεψαν αδιάφορα
Χωρίς να εκπλήσσονται στ' άκουσμα

αυτών των λόγων, 

Και 

Κίνησαν για τις δουλειές τους ήσυχα
Ρίχνοντας τυχαία βλέμματα ολόγυρά

τους·

Αν και κάτι φαινόταν κάπως να είχε
Αλλάξει, αδιευκρίνιστο τι, ο κόσμος

Δεν φαινόταν ίδιος πάντως· φαινόταν 
Ανησυχητικά ίδιος και τη διαφορά την 

αντελήφθησαν  

χωρίς να της δώσουνε ωστόσο

και κάποια μεγάλη σημασία,

Όντας σε κάθε περίπτωση πρόθυμοι
Να ξεχάσουν τ' όλο θέμα ως συνέβη,

Ταυτοχρόνως όμως   

αδυνατώντας πλέον να το θυμηθούν

και τόσο καθαρά·         
     
                          
    

Η ΟΥΣΙΩΔΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗ ή Η Αναρχία στους Ουρανούς

"νυν ο άρχων του κόσμου τούτου εκβληθήσεται έξω"

ΙΩΑΝΝΗΣ 12, 31                                                             

Κάποτε οι άνθρωποι τρομαγμένοι απ'
Το σκοτεινό φαινόμενο της ζωής και

Τ' άγρια πλήθη των άστρων στη νύχτα,
Περιστοιχίζανε με δέος τον Προμηθέα

Που 'ταν αλυσοδεμένος με έννοιες στο 
Μέγα όρος Καύκασος του μυαλού του·

Τυφλοί, φωσφόρινοι και απελπισμένα
Θαρραλέοι ζητούσαν την βοήθειά του,

Εσύ είσαι ισόθεος, του λέγανε, και όμως
Είσαι ενάντια στους θεούς, συνεπώς θα

Γνωρίζεις ήδη πως να αποφύγουμε ό,τι
Δεν επιλέξαμε ποτέ, του είπαν, ενώ από

Απέναντί τους έχαινε σαν την αρχέγονη
Άβυσσo ο μέλας ορίζων των γεγονότων

Με τον Νυχτερινό Ήλιο του Δαίμονα
Να σκορπά ακτίνες της Aνάγκης στη

σιωπηλή πλάση·    

Ότι εμείς ενώπιον σου λέμε Προμηθέα
Πως Μοίρα και Εξουσία εξ ανθρώπων
 
Φυομένες μήποτε είναι δυνατόν, γιατί
Κι οι δυο είναι θρέψη ριζών και όχι οι

Καρποί των κλάδων· και νόημα ποιο
Αλήθεια έχει μια δημιουργία παίγνιο

Στα δίκτυα των θεών έρημη από την
Κυριαρχία των ανθρώπων, ότι κτίση

Γήινη χωρίς ελευθερία δεν είναι άλλο
Απ' ουράνιο κάτεργο κι ένα κτηνώδες

έλεος,

Ιδού Προμηθεύ, σου λέγουμε, αυτή η
Νύχτα δεν ημπορεί να τελειώσει ει μη 

Με την φωτεινότερη επανάσταση ενός 
Αποστάτη θεού έναντι των άλλων θεών,

Που 

Εκβιάζοντάς τους θα τους οδηγήσει σε
Συνθηκολόγηση και την παραχώρηση 

εξουσίας

στους βροτούς,

Είπανε και παρατηρούσαν με φόβο και
Με τόλμη μαζί τον ουρανό που ομοίαζε 

Μέσα στην σχηματισμένη σύναξη των 
Συννέφων του σαν το άγριο πρόσωπο 

ενός διώκτη·

Ότι ο άνθρωπος όσο δίκαιο και αν έχει
Δεν μπορεί να τα βάλει με τον ουράνιο

Νόμο του Δαίμονα

Ει μη μόνο με μια ισχύ ίση με αυτόν ότι
Το Κακό μήποτε στέργει δίκιο και λόγο

παρά μονάχα

την Δύναμη 

και

Μόνον την Δύναμη που τυφλά λατρεύει
Ως εάν κήτος στους κτηνώδεις αιθέρες,

Και μία είναι πάντοτε η Αλήθεια προ των
Πυλών της ανθρωπότητας που λέγει πως

Ακόμη και

Ο πιο δίκαιος των νόμων αν εξ ανθρώπων
Γι' ανθρώπους δεν προκύπτει, άλλο τι δεν

Είναι 

ει μη 

Τερατογονία, και η μεγίστη ευεργεσία και
Ευδαιμονία αν οφείλονται δεν είναι παρά 

εξουσία, 

και

Χρόνος που δεν επιλέγεται αλλά επιλέγει
Είναι απάτη και σφετερισμός, επειδή ό,τι

δεν είναι ελεύθερο

δεν είναι υπαρκτό  

αλλά σκιά σκιών,

Και σοφία που δεν είν' ακόμα φύσει και
Όχι μόνο επί νοήσει συγγενής δεν είναι,

Αλλά διπλή εξουσία, ότι μηδείς δύναται,
Μήτε θεός, μηδέ κι αφέντης, Προμηθέα,   

Να ορίζει το ανθρώπινο, ει μη άνθρωπος
Για άνθρωπο κι αυτό είναι το λίκνο κάθε

Καλού στο κόσμου και το αντίθετο αυτού
Καλείται Υπακοή, χειρότερη μάστιγα στη

πλάση

δεν διακρίνεται,

Δήλωσαν και ακούγοντας τα λόγια τους
Ο επαναστάτης Τιτάνας κοίταξε ξανά το

Κόσμο 

Ανάμεσα σε δυο Φωτιές κι ανάμεσά τους
Υπήρχε μόνο μια κεφαλή με ανθρώπινα

χαρακτηριστικά,

Όχι όμως πλήρως σχηματισμένα, ομοίαζε
Ως μορφή σε βράχο που διέβρωναν αργά

τα νερά του ωκεανού

αποκαλύπτοντας 

μια κρυμμένη βασιλεία·     

Και μήπως άραγε είναι σώφρον το γεράκι
Νόμους να κάνει για το λιοντάρι ή μπορεί 

Ο 

Ασβός να υποδεχθεί το φίδι στη φωλιά του;
Μηδέ θεός μηδέ αφέντης για τον άνθρωπο,

Προμηθέα,  

συνέχιζαν να λένε,

Αλλιώς ο ίδιος ποτέ του δεν θα γίνει θεός
Κι αφέντης στο δικό του ουράνιο κόσμο 

δεν θα καταλήξει

όντας ψυχοπάροικος 

πάνω στη γη, 

Ότι πρέπον δεν είναι ν' αφήσεις την γη για
Τον ουρανό αν πρώτα δεν είσαι ελεύθερος

επάνω της,

γιατί  

Γη για ουρανό, εξουσία να αφήσεις γι' άλλη
Εξουσία, αυτό είναι εφιάλτης απεχθέστερος

Ακόμα και από τον κόσμο των σκιών, ότι εκ
Του μη άρχεσθαι μονάχα οδεύει κανείς στην

Ελευθερία 

και ποτέ εκ της δουλείας, 

Κατέληξαν, όντας συγκεντρωμένοι όλοι
Σαν μια νύχτα που ζητούσε να φωτιστεί

εντός της

Και να αποκαλύψει τα πλάσματα και τις
Μεταμορφώσεις τους που έκρυβε απ' το 

φόβο της

τιμωρίας,

Φόβος αιώνων, πιο βάρβαρος των άλλων
Φόβων επί της γης, γιατί ότε οι άνθρωποι

αποφασίζουν

οι θεοί οφείλουν να σιωπούν

Και

Κάθε ουρανός που δεν είναι διακριτικός στη
Θνητή βούληση δεν είναι παρά τ' ανάκτορα 

του Δαίμονα,

Γιατί ακόμα,

Θεός αγαθός δεν μπορεί να καλείται παρά
Μόνον εκείνος που δεν εξουσιάζει μηδέ σε 

γη μήτε σε ουρανό

και είναι στους ανθρώπους φίλος

αιώνιος κι άναρχος κι όχι μονάρχης, 

Βουτώντας ο ίδιος μια φορά στην ίδια την
Δημιουργία του, και μέσ' απ' το ταξίδι του

στους αιώνες

καρτερικά αναμένοντας κι αυτός

να ξαναθυμηθεί τον εαυτό του·