Sunday, February 10, 2013

LA GRANDE ÉCOLE DE L' ORGUE FRANÇAIS 3 : La République et Le Second Empire (Alexandre Pierre François Boëly, Louis James Alfred Lefébure-Wély)



Φεύγοντας σιγά σιγά από την μπαρόκ περίοδο του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου, οδηγούμαστε αναπόφευκτα σε μια πολύ σημαντική μορφή της μετεπαναστατικής γαλλικής μουσικής, τον Alexandre Pierre François Boëly (1785 -1858), ο οποίος μέσα στους ναπολεόντειους χρόνους αλλά και κατά τους καιρούς της Δεύτερης Γαλλικής Δημοκρατίας και του βοναπαρτισμού της Δεύτερης Αυτοκρατορίας του Ναπολέοντος ΙΙΙ, παρέμεινε ένας μάλλον παραγνωρισμένος συνθέτης και περιέπεσε εν πολλοίς σε μια σχετική αφάνεια, πριν εκτιμηθεί αρκετά αργότερα. Ο λόγος γι' αυτό, ήταν πως ο Boëly προτίμησε, αντί να ακολουθήσει και αυτός τα μάλλον συγκεχυμένα και "δημοφιλή" ρεύματα της εποχής του, να αφοσιωθεί σε ένα "αυστηρό" παίξιμο του οργάνου και σε μια συνάλληλη ως προς αυτό "κλασσική" συνθετική νοοτροπία, δομώντας έναν ήχο, αναμφίβολα εξαιρετικής ποιότητας, ο οποίος και θα γινόταν ο προπομπός του ήχου για το εκκλησιαστικό όργανο συνθετών τέτοιων, όπως ο César Franck και ο Camille Saint-Saëns. Οι τελευταίοι τον αναγνωρίσαν εξάλλου ως πρόδρομό τους και ο πεπαιδευμένος ακροατής δεν θα δυσκολευθεί να ανακαλύψει τα "ίχνη" του Boëly στις συνθέσεις τους για το εκκλησιαστικό όργανο.
Παραλλήλως ο  Boëly, και από την θέση του οργανίστα της εκκλησίας του Saint Germain l'Auxerrois αφιέρωσε σημαντικό χρόνο στην προώθηση έργων συνθετών του παρελθόντος όπως ο Frescobaldi, ο Couperin, αλλά και ο Bach σε έργα του που δεν είχαν παρουσιαστεί έως τότε στο γαλλικό (και εν γένει στο ευρωπαϊκό) κοινό, καθισταμένος ως προς αυτό το εγχείρημα και προπομπός της κατοπινής σχετικής έρευνας του Felix Mendelssohn-Bartholdy.
Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε την εξαιρετική Fantaisie et fugue en si bémol του Alexandre Pierre François Boëly με τον André Isoir στο φημισμένο Cavaillé-Coll όργανο του Καθεδρικού της Luçon.


Μια άλλη σημαντική μορφή του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου του πρώτου ημίσεος του 19ου αιώνα είναι ασφαλώς ο Louis James Alfred Lefébure-Wély (1817 - 1869). 

 

Μεγάλος βιρτουόζος και φίλος του περίφημου κατασκευαστή εκκλησιαστικών οργάνων Aristide Cavaillé-Coll, ήταν εκείνος που εγκαινίασε το καινούργιο Cavaillé-Coll όργανο στην Notre-Dame-de-Lorette το 1838.
Ο Lefébure-Wély υπήρξε πολύ γνωστός και δημοφιλής οργανίστας στην εποχή του και ως τέτοιος αξιολογήθηκε μάλιστα ως ανώτερος και αυτού του César Franck, χωρίς αυτό να σημαίνει ωστόσο, πως σε καθαρά συνθετικό επίπεδο μπορούσε να συναγωνιστεί το βάθος και την ιδιοφυία του Franck.
Κατά το έτος 1847, και λίγο πριν ξεσπάσει το κύμα των εξεγέρσεων και των επαναστάσεων που θα συγκλόνιζαν την σύνολη Ευρώπη, ο  Lefébure-Wély ανέλαβε την θέση του οργανίστα στην Église de la Madeleine και το 1850 του απονεμήθηκε το Légion d'honneur, εμμένοντας εν πολλοίς στις αριστοκρατικές θέσεις του, οι οποίες όμως στο καιρό του, και σε επίπεδο κορυφής της εξουσίας, δεν θα έβρισκαν κάτι καλύτερο ως έκφραση από την αυταρχική μετριότητα του Ναπολέοντος ΙΙΙ Βοναπάρτη.
Ο Lefébure-Wély χαρακτηρίστηκε κάποτε ως "η ενσάρκωση του οργάνου της Δεύτερης Αυτοκρατορίας", κάτι όχι αναντίστοιχο προς την πραγματικότητα, όμως σε κάθε περίπτωση, ως χαρακτηρισμός ίσως όχι και τόσο εύηχος όσο το αριστοτεχνικό παίξιμό του.
Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε την Sortie en si bémol του Louis James Alfred Lefébure-Wély με τον André Isoir πάλι, στο Cavaillé-Coll όργανο της Luçon.