INDIANAPOLIS 500 MILES AWAY FROM THE PLAN(T)S

Στον μεγάλο αγώνα του κόσμου υπήρξαν
Ξανά όλοι οι φυγάδες της Αρχής οι οποίοι

Και περιήρχοντο με ακραία ταχύτητα της
Αιτιότητας ένα δικαίωμα στην Ελευθερία

Από κάθε προορισμό· ο άνθρωπος είναι ον
Ατελές, τους εδήλωναν, χρειάζεται πάντα

Έναν Κύκλωπα από πάνω του για να τονε
Καθοδηγεί και να τον καταπίει, να ορίστε,

Ένα crash και άλλο ένα και άλλο, κάποιος
Δεν πρέπει να τα οργανώσει όλα αυτά τα

crash για να μην πηγαίνουν χαμένα, ιδού
Απ' το χάος η τάξη λοιπόν, ή μήπως έχετε

την εντύπωση

πως ό,τι είναι κτιστό

Όπως αυτός ο κόσμος δεν επεγείρει πάντα 
Την όρεξη για εξουσία προς τ' όφελος των

μη ανθρώπων,

Δείτε μόνον πόσο γρήγορα μαθαίνουν και
Συνηθίζουν οι άνθρωποι κάθε παραλογία

Των κυκλωπείων ιδεολογιών, θρησκειών
Μα και της μεγάλης απάτης του Χρέους 

προς

Κάτι,

Και εσείς οδηγοί, αν είσασθε, πρέπει την
Αλήθεια να γνωρίζετε, ειδάλλως, τυφλοί

Αν οδηγούν τυφλούς δεν αποκλείεται να
Γλυτώσουν κιόλας· είπανε, ενώ κείνοι με

Τα χέρια αρπαγμένα στο τιμόνι, έδειχναν
Ξανά στο νέο Κύκλωμα του Κόσμου όπου

Ευρέθησαν, 

Ν' αδιαφορούν εισέτι 

ανεκφράστως

Για την Αλήθεια και το Ψεύδος, τη Κόλαση
Και Παράδεισο, την Ευτυχία και Δυστυχία,

Την αιεί τρελλή σοφία ενός Εγώ που δεν
Συμβιβάζεται με ό,τι δεν προέκυψε από

το ίδιο 

ή την συναίνεσή του

μην ανταλάσσοντας με άλλο τι·

Στο κάτω κάτω, κάτι τόσον απέριττο όσον
Η ταχύτης, όλα τα παραπάνω ηδύνατο να

συμπεριέχει μετωπιαίως,

Χωρίς να χρειάζεται γι' αυτό,
Είναι αλήθεια,

Να τα Troy στη mapα κιόλας·

LES CHAMPS MAGNÉTIQUES

Και η Ποίηση ένα βραδυφλεγές φυτίλι
Του Λόγου στον πολυσύχναστο νου του

ανθρώπου, 

Την καύση κάθε ορατού απεργαζόμενη
Προς όφελος της υστάτης απογύμνωσης

του πραγματικού

Πίσ' από την Μάσκα της Γης και των
Αιώνων· γιατί κανένα νόημα δεν έχει 

Η διαμονή στο Χρόνο αν δεν σκοπεύεις
Πέρα από αυτόν· και εκείνος οπού είναι

Αρκετά σκοτεινός ώστε να φαίνει ακόμη
Και στο φως, γνωρίζει καλώς πως γνώμη

Και δόξα και προοπτικές ανθρώπων είναι
Ο καπνός χωρίς φωτιά, που υπάρχει παρά

την πύρινη σφαίρα της Δημιουργίας

Μέτρο της οποίας είναι το πρόσωπο της
Γυναίκας: η Μάσκα της Φούγκας απ' τον

Πιθανώς ακατέργαστο παράδεισο που
Βιώναμε σε μεταφυσική δεσποτεία και

νύχτα φωτός

Προς όφελος ενός νέου παραδείσου και
Μιας άγνωστης ακόμα Ελευθερίας των

Βουλήσεων·

Κατ' εκείνη δε την προχωρημένη νύχτα 
Οι σκακιστές είχανε τελειώσει προ ώρας

Τους αγώνες τους, όμως δεν φεύγαν από
Την Καθεδρική Αίθουσα του Όντος· εκεί

Σιωπηλοί στοχάζονταν ανομολόγητες
Σκέψεις πάνω στους πεσσούς οι οποίοι

Παραμέναν και αυτοί σιωπηλοί πάνω
Στην σκακιέρα δείχνοντας εξ ίσου να

αναμένουν κάτι ως εάν διέθεταν

ένα είδος ελαχίστου ψυχής·

Και παρ'όλο που λογικά είχε ξημερώσει
Εν τούτοις οι πρώτες ακτίνες του ηλίου

Ακόμα δεν εφαίνοντο και ίσχυε ομοίως
Η νύχτα· τα δε κατάμαυρα μαλλιά και 

το

Ασυνήθιστα λευκό πρόσωπο της ωραίας
Σκακίστριας Φιλομήλης έφεγγαν έναντι

του ηλιακού φωτός

Με μυθική δύναμη και υδρογόνο λάμψη

Εν τω μέσω 

Της κατά τι μπαρόκ πεποικιλμένης σάλας
Και της αχανούς σπηλαιώδους αύρας των

νεολιθικών φωτιστικών·

Προ πάντων, ήταν ολοένα περισσότερο
Φανερό πως κανείς δεν ήθελε ακόμα να 

Εκκενωθεί η αίθουσα και να επιστρέψει
Στο σπίτι του· οι δε πεσσοί αμήχανοι και

Ελαφρώς διστακτικοί επί της σκακιέρας
Έμοιαζαν και αυτοί να αντιμετωπίζουνε

Πιθανώς παρόμοιο δίλημμα με εκείνο που 
Καθήλωνε τους ανθρώπους ολόγυρά τους,

Αυτή η παρτίδα,

Μπορεί να είναι δική μας, χωρίς κανέναν
Από πάνω μας να μας κινεί και ν' αλλάζει

Την θέση μας, έμοιαζαν να σκέφτονται,
Είτε οι άνθρωποι, είτε οι πεσσοί, ή και

οι δυο μαζί,
 
Ενώ ο ήλιος καταμεσής πλήρους πρωίας
Ακόμα δεν εφαίνετο και το σκότος πλέον

Δεν εδήλωνε την γήινη νύχτα αλλά μια 
Ουράνια εκκρεμότητα σε αποκάλυψη·

Και καθώς ο Αγωνοδίκης είχε μάλλον
Αποχωρήσει ή είχε καθήσει και αυτός

να ξεκουραστεί,   

Γρήγορα οι άνθρωποι περισυνέλεξαν
Τους ατάκτως απλωμένους πεσσούς 

Και τους αναπροσέταξαν στην ίδια 
Όπως άλλοτε υποταγή και διακριτή

επί αιώνες σειρά,

Αν την δική τους ανθρώπινη θέληση
Κατ' ελπίδα υπακούοντας και μόνον, 

αντίθετα με τα ήδη 

Ανέλπιδα παρατεταγμένα κομμάτια,
Μην αφήνοντας εύκολα να εννοηθεί

από τις πολύ προσεχτικές,

σε κάθε περίπτωση,

κινήσεις τους·
  

     

LA GRANDE ÉCOLE DE L' ORGUE FRANÇAIS 5: Les Étoiles Orchestrales (Charles-Marie Widor, Léon Boëllmann, Charles Tournemire)

Ο Charles-Marie Widor (1844-1937) υπήρξε ο πατριάρχης του γαλλικού συμφωνικού οργάνου, μιας και αυτός, κατά κύριον λόγον εφήρμοσε εν τη πράξει (και σε ένα άλλο επίπεδο από εκείνο του μεγάλου ρομαντικού συνθέτη Eugène Gigout) τις πλούσιες συμφωνικές δυνατότητες του νέου εκκλησιαστικού οργάνου που κατασκευάστηκε από τον Aristide Cavaillé-Coll, και τις ώθησε κατά μία έννοια στις έσχατες συνέπειές τους.

Το καινούργιο όργανο του Cavaillé-Coll προέκρινε σαφώς έναν ιδιαίτερα βαθύ  "ορχηστρικό" ήχο, έναντι του μπαρόκ οργάνου και του οργάνου του 18ου αιώνα, ήχος ο οποίος και προορίζετο για τις απαιτήσεις της γαλλικής ρομαντικής συμφωνικής μουσικής του 19ου αιώνα.
Ο Widor υπήρξε φίλος τόσο του Cavaillé-Coll, όσο επίσης του Saint-Saëns και του Charles Gounod, με την συντονισμένη υποστήριξη των οποίων έγινε κατά το έτος 1870 "προσωρινός" οργανίστας στον ναό του St.Sulpice στο Παρίσι, θέση η οποία και ελογίζετο ως η πλέον τιμητική ανάμεσα στους Γάλλους οργανίστες. Επίσης, διαδέχθηκε κατά το έτος 1890 τον César Franck στην θέση του καθηγητή του εκκλησιαστικού οργάνου στο Conservatoire de Paris.
Ο Widor, ανάμεσα σε άλλα έργα του, συνέθεσε δέκα συμφωνίες για εκκλησιαστικό όργανο και τρεις για ορχήστρα και εκκλησιαστικό όργανο, οι οποίες αποτελούν μνημεία ισχυροτάτης έμπνευσης και υψίστης συνθετικής ευφυίας, μιας και το ιδιαίτερα εκφραστικό "γοτθικό" μετα-baroque στυλ του, βρίσκει εδώ το καταλληλότερo ηχητικό μέσο για να πραγματωθεί. Στον καιρό του έγινε φανερό, όχι χωρίς κάποια κατάπληξη από τους ενδιαφερομένους, πως το όργανο κάλλιστα μπορούσε να φέρει εις πέρας μια "συμφωνία" από μόνο του σε θέση ορχήστρας.
Ακούμε στο βίντεο που ακολουθεί ολόκληρη την αριστουργηματική 6η Συμφωνία του Charles-Marie Widor από την Marie Claire Alain στο Cavaillé-Coll όργανο του ναού του St.Germain du Laye.

Ο Léon Boëllmann (1862 -1897) είναι γνωστός σήμερα κυρίως για την εξαιρετική "Suite Gothique" (1895), ενώ συνέβαλε και αυτός με τον τρόπο του στην αναγέννηση του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου κατά τα μέσα και το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα.

Το 1881 διορίστηκε οργανίστας της χορωδίας στον ναό του St.Vincent de Paul στο Παρίσι και το 1885 παντρεύτηκε την Louise Lefèvre κόρη του συνθέτη Gustave Lefèvre και ανηψιά του μεγάλου συνθέτη για το εκκλησιαστικό όργανο Eugène Gigout (αναφορά στον οποίο κάναμε σε προηγούμενο κείμενο αυτής της σειράς). Το στυλ του κυμαίνεται σε μια ιδιαίτερα ποιοτική μετα-ρομαντική και "γοτθική" νοοτροπία με κατά περιστάσεις επιρροές από τον Saint-Saëns.
Στο βίντεο που ακολουθεί ακούγεται η Toccata από την "Suite Gothique" με τον Olivier Latry στο Cavaillé-Coll όργανο της Notre Dame de Paris.

 

Και φθάνουμε στον μεγάλο μυστικιστή συνθέτη και οργανίστα Charles Tournemire (1870-1939) ο οποίος, θα μπορούσε ασφαλώς να πει κάποιος, συνιστά ξεχωριστή και μεμονωμένη ίσως περίπτωση όχι μόνο στον χώρο του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου αλλά και σε όλη την ιστορία της κλασσικής μουσικής.

Ο λόγος γι' αυτό, είναι το έργο του "L'Orgue Mystique", που αποτελείται από 51 κύκλους πέντε κομματιών ο καθένας, οι οποίοι περιστρέφονται γύρω από την ιδέα του μυστηρίου της Πεντηκοστής. Το έργο είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο και αρκεί να επισημάνουμε για αυτό πως ηχογραφημένο και σε ερμηνεία του Γάλλου οργανίστα Georges Delvallée κατά τον 20ό αιώνα περιλαμβάνει, ούτε λίγο, ούτε πολύ, 12 δίσκους.
Παρόλο που ο Tournemire εντρύφησε και στην σύνθεση οκτώ συμφωνιών, τεσσάρων οπερών, μουσικής δωματίου και πιανιστικών έργων, εν τούτοις το "L'Orgue Mystique" στέκεται σήμερα ως ο αποκλειστικός εκπρόσωπος του έργου του από άποψη ακρόασης και εκτίμησης ανάμεσα στους μυημένους (κυρίως) της γαλλικής μουσικής του εκκλησιαστικού οργάνου. Και αυτό επειδή αποτελεί εν πολλοίς ένα επίτευγμα σύλληψης και εκφραστικής δύναμης, και ακόμα, φαντάζει όχι μόνο έξω από την εποχή του αλλά και από κάθε εποχή. Οι κύκλοι των κομματιών ακούγονται ως εάν ανήκουν σε έναν άλλον κόσμο και όχι στον δικό μας. 
Βέβαια, από ένα  γιγάντιο σε έκταση έργο μόνο ένα μικρό δείγμα, αναγκαστικά, μπορούμε εδώ να ακούσουμε και αυτό είναι η "Κυριακή της Τριάδας" (κύκλος Νο.16) από τον Adrian Gunning στο όργανο της Notre Dame d'Auteuil του Παρισιού.

Η ΛΕΣΧΗ ΤΩΝ ΣΚΑΚΙΣΤΩΝ

 
Αυτός ο ίππος έχει μόλις ένα τετράγωνο,
Λόενγκριν, για να μεταβεί σώος και την

απειλή της βασίλισσάς μου

Να διαφύγει σαν απ'ένα εφιάλτη νυκτός
Στα ολάνοιχτα μάτια της ανθρωπότητας·

Όμως εσύ,

έχω την εντύπωση,

Πως είσαι τόσον απορροφημένος από τις
Χυτές στην κάμαρα ανέστιες σκέψεις σου

Για

Μια γαλαξιακή σκακιέρα, ένα παγκόσμιο
Θέατρο του Χρόνου στην αναφάνειά του

επί του απείρου της ψυχής

του καθενός θνητού

ξεχωριστά,

Που δεν βλέπεις ενώπιόν σου τα καίρια
Τετράγωνα, ει μη μια τιτανική νύχτα σε

κάθε πεσσό

Που προορίζεται ν' αστράψει τη μάχη
Του μοναχικού πεπρωμένου του μέσα
 
Σ' ένα 

Δίχτυ ανάγκης που αρπάζει τις ζωές
Απ' τα μνημειώδη λίκνα τους και τις
 
επιρρίπτει

στην ενηλικίωση του φόβου μόνον,

Έλεγε ο συμπαίκτης του καθώς το φως
Στην αχανή υπόγεια στοά που φύλαττε

Την λέσχη εδώ κι αιώνες αναρίθμητους
Απ' τα μάτια του υπαρκτού έξω κόσμου

Ολοένα και λιγόστευε σε μια δύση που
Προέφαινε όχι από την κίνηση της γης
 
πέριξ του ηλίου

Αλλ' από τις στροφορμές των θλίψεων
Των ανθρώπων πέριξ της καρδίας των·

Εκατοντάδες τραπέζια απλώνοντο στην
Προοπτική αυτού του παράξενου κάτω

κόσμου

Και επ' αυτών μία ολόκληρος κοινωνία
Τεταγμένων σκακιστικών τεμαχίων την

νίκη αναζητούσε

Προς το όφελος μιας αγνώστου ακόμη
Υπεριεραρχίας εξουσιών που επειράτο

να ρυθμίσει

την πάσα ατάκτως ερριμμένη ζωή στον

γνωστό κόσμο·

Η δε συναρμογή των στοών μέσα στις
Στοές, θα έλεγε κανείς πως ήταν θείας

εμπνεύσεως και εφαρμογής

Μιας κι η οροφή στην κάθε μια απ'
Αυτές, ήταν ένα υαλώδες δίχτυ που

στους κόμβους του

Αντιφέγγιζε σε χρώματα ανείδωτα και
Εκτός του γνωστού φάσματος όλες τις

σκέψεις

των ανθρώπων

της συνήθους οικουμένης.

Σε κάθε κίνηση μάλιστα των πεσσών επί
Της σκακιέρας, το δίχτυ συνεταράσσετο

Από σπασμούς μιας σχεδόν ανθρώπινης
Ομιλίας, η οποία ωστόσο δεν προέβαινε

σε άρθρωση πλήρους λόγου

και άφηνε ήχους χωρίς λέξεις

να χέονται

Σαν σταγόνες βροχής στο εσωτερικό της
Λέσχης· ο δ' αντίκτυπος εκ των κινήσεων

των πεσσών

επί

Του πάνω κόσμου συνεζητείτο ανέκαθεν
Πως ήταν τοσούτον μεγάλος ώστε 'λεγαν

Μεταξύ τους οι σκακιστές πως ουδεμία
Ζωή έφθανε να λαμβάνει χώρα μεταξύ

των ανθρώπων

άνευ

Της διεξαγωγής των ιδικών των αγώνων
Κάτωθεν της επιφανείας της ορατής γης·

Μόλις προεκάλεσε η κίνησή μου κάποιον
Σάλο ή γεγονός ή απλή σκέψη εκεί πάνω,

είπε ο Λόενγκριν

Καθώς τελικώς αναμετέθετε τον ίππο του
Επ' ασφαλεστέρου τετραγώνου ενώ χωρίς

ιδιαίτερη έκπληξη

Παρατηρούσε την δικτυωτή οροφή που
Προσπαθούσε να μιλήσει πάλι· κάποιος

δεν μπορεί να ακουστεί ακόμα,

Η φωνή του πνίγεται από το ήδη υπάρχον
Της ζωής, έλεγε στο συμπαίκτη του και του

'Εκανε νόημα να κοιτάξει κι αυτός προς την
Οροφή η οποία και κυμάτιζε ωσάν φωτιά σε

λήθαργο ανθρωπίνου μυαλού,
 
Και καθίστατο ολοένα

Φανερό εκ της νεωτέρας διασαλεύσεως του
Διχτύου, πως ακόμα ένας είχε πιαστεί ως το

ενέχυρο ζωής

στην παγίδα μιας σκακιστικής παρτίδας,

Και ήταν

Ακόμα φανερότερο πως ήθελε αν μη τι άλλο
Να εκδηλώσει μιαν απόπειρα επικοινωνίας

με το άγνωστο ακόμα πεπρωμένο

Που τον προσήρτησε στην επικράτειά του
Ωσεί μυία σε κολλώδες υλικό από το οποίο

δεν θα μπορούσε πλέον να ξεφύγει,

Τα δε μετέωρα φωνήεντα και συλλαβές που
Με μείζονα προσπάθεια εξεφωνούντο από

την εγκλωβισμένη ύπαρξή του

δεν φαίνονταν να λαμβάνουν απόκριση

ακόμα·

Κάτωθεν αυτού οι δύο σκακιστές όπως
Προηγουμένως, συνεχίζανε το παιγνίδι 

τους

με

Μηδεμιά τη λάμψη στα μάτια τους που θα
Μπορούσε να εκληφθεί ως συγκατάνευση

ή άρνηση

Προς τον νεοεισερχόμενο,

Ο οποίος και συνέχιζε επί ώρα πολλή ν'
Ανακινεί τις μισοσχηματισμένες λέξεις

του

στην οροφή του ημιφώτου σπηλαίου

των σκακιστών

Όπως η αναποδογυρισμένη μυία
Τα πόδια της στο κενό·

Και

Σαν να περπατούσε μέσα στην τόση
Αγωνία του ήδη σε έναν καινούργιο,

διόλου απίθανο λυτρωτικόν,

ουρανό

Που λογικά θα έπρεπε να υπήρχε
Πάντοτε από πάνω·



***************************************************

Το ποίημα αναρτάται εκ νέου με λίγες κατά τόπους μορφικές τροποποιήσεις που δεν έχουν να κάνουν με το περιεχόμενό του.