LIMPIEZA DE MENTE

Μην τους πιστεύετε, είναι Μαρράνος,
Δεν είναι πραγματικοί χριστιανοί σαν

κι εμάς,

γενικά δεν είναι σαν κι εμάς,

έλεγαν

Σαν μέσ' απ' αλλεπάλληλους καθρέπτες 
Του Χρόνου, τα είδωλα του αγριεμένου

Πλήθους του Τολέδο, ενώ πετούσε πέτρες
Σε κάποιους πραματευτές που μιλούσανε

τα ισπανικά  

όχι τόσο καθαρά,

Θέλουν να ξαναφέρουν σ' αυτή τη τίμια
Χώρα πίσω τους Μαυριτανούς ή ακόμα

και τον Σατανά 

να κυβερνήσει,

Φωνάζανε με μελετημένη οργή και ολοέν'
Οι πέτρες χτυπούσαν τους εκτοπισμένους 

και

Σπάζανε τα τζάμια των σπιτιών ως εάν
Κατέπιπτε η πυκνή βροχή του Δαίμονα

επί  

Της πάντοτε ανοχύρωτης ανθρώπινης
Μοίρας· η υδρόγειος ωμοίαζε πλέον με

έναν

Αναστατωμένο αγρό όπου τα σκιάχτρα
Έδιωχναν μονάχα τους ανθρώπους και

όχι τ' αρπακτικά πτηνά,

Ενώ το

Πλοίο που κατέφθανε αργά και σιωπηλά 
Στο αρχιπέλαγος των Μπαχάμας, διόλου

Βέβαιο δεν ήταν πως θα ώριζε έναν νέο
Κόσμο και όχι γνώριμο από παλαιά· και

οι κάτοικοι της γης

μπροστά σε έναν

Τελετουργικό κύκλο προσδοκούσαν από
Τα σκοτεινά είδωλα μια νέα εποχή, όμως

Αυτό που φαινόταν ήδη δεν ήτανε παρά
Η ίδια παλαιά ναυτία του ανθρώπου για

την ανθρωπότητα

Μαζεμένη σε μια Αγορά που καρύκευε
Τις ψυχές στον γεωγραφικό χάρτη και 

σ' ένα

Παγκόσμιο στρατόπεδο συγκέντρωσης
Που ο ταξιδιώτης το αντίκρυζε αμέσως

Μόλις έβγαινε από την Εδέμ προς τον
Γαλαξιακό δρόμο της μορφής  και της 

σάρκας

Και προτού καταφθάσει στον μεγάλο
Κατακόκκινο πίδακα του Ερέβους απ'

όπου ελάμβανε 

αίμα ως μάσκα· νόον συμπυκνωμένο
ως την αιωνιότητα χωρίς να το ξέρει

και ζωή αιώνια μέσα στη θεατρική
συμψευδαίσθηση της θνητότητας  

και την μάταιη έλξη της εξουσίας,

Και τι απομένει από τον άνθρωπο
Όταν αποκτείνει εκείνους που δεν

Είναι όμοιοί του, παρά το έλλειμμα
Της ομοιότητας του ανόμοιου; ό,τι

Φοβάται ο άνθρωπος στον άλλον δεν
Είναι παρά ο εαυτός του, και ό,τι τον

Καθησυχάζει στον άλλον είναι πάλι
Ο εαυτός του, η νύχτα της Ιστορίας:

Τολέδο 1492 -  Θεσσαλονίκη 1942,
Το ανθρώπινο Κτήνος μένει στους

αιώνες 

αναλλοίωτο,

La limpieza de la sangre es la oscuridad  

de la mente,

Και αλήθεια δεν έχει νόημα αν είναι
Το τέσσερα ή το εννέα μπροστά: το 

Ένα προηγείται έτσι κι αλλιώς,

Ότι

Παλαιόθεν ο Χρόνος εναλλάζει μονάχα
Αριθμούς μεταξύ τους στις φόρμες των

κρατουμένων του,

Όμως 

Κάτι τέτοιο δεν σημαίνει κατ' ανάγκην 
Πως έχει προχωρήσει από τότε που τον

γέννησε τ' ανθρώπινο μυαλό,

Έστω και ένα βήμα μπροστά·
 

LE TEMPLE ET L' APPARITION

   

Καθώς απλωνόταν η βαθειά κοσμική  
Νύχτα του αστεροσκοπείου πάν' από

την πόλη,

Οι άνθρωποι συνήρχοντο κατά ομάδες
Στο υπόστεγο εργοτάξιο της χιλιετίας, 

ενώ

Απ' έναντί τους φωταγωγείτο ένα κτίριο
Που παρέπεμπε σε σχολικό συγκρότημα

ή σε διευθυντήριο της Κόλασης,

Ιδού ο Χρόνος επίκειται,

Ακούσανε μια φωνή από μεταξύ τους
Να τους προτρέπει και χωρίς να τους

Νοιάζει ιδιαίτερα ο λόγος που έπρεπε  
Να συνηχήσουνε μαζί της, ξεκίνησαν

Να συμπορεύονται κατ' απορροή όχλου
Προς το κέντρο της πόλεως όπου και θα

Κατελάμβαναν μονιμότερες θέσεις στην
Ζωή· εκείθε προέκυψαν οι νέες πολιτείες

ορατές από το περιστύλιο

της ανθρώπινης καρδιάς

Που κατισχύσανε καθ' όλη την έκταση
Της γαίας· υπήρξαν καιροί της ειρήνης

Και καιροί των πολέμων, υπήρξαν ακόμα
Οι καιροί του έρωτα και η αρχιτεκτονική

της νύχτας 

στο εντοιχισμένο σε πηλό και άνθη

μυαλό,

Και σαν παραπεταμένα από το πουθενά 
Τα ανθρώπινα πλάσματα απορροφώντο

προοδευτικά

από την μαγεία του 

ζωηρού μηδενός

Και του υπεσχημένου ηλιακού θυρεού
Στα θαμμένα ονειρικά αποθέματά τους,   

Παραπλεύρως δε του μεγάλου ωστισμού
Παρουσιαζόταν πάντοτε ένας κήπος που

Ωμοίαζε στο σώμα γυναικός και ανέδιδε
Μια περιούσια ευωδία μέσα στην νύχτα,

ως εάν η καλλονή υπενθύμιση

μιας αλήθειας πιο επίμονης

από την ανθρώπινη αλήθεια, 

Οι περαστικοί σπανίως αντιλαμβάνονταν
Κάτι, επετάχυναν μάλιστα σημαντικώς το 

βήμα τους  

ως εάν 

Προσέπιπταν σε κενό πραγματικότητας,
Το οποίο ωστόσο εφέρετο πως ενείχε το

πραγματικό· 

Καθώς περνούσαν οι αιώνες, τα αστέρια
Στον ουρανό λιώναν το ένα μετά το άλλο 

Και οι θάλασσες είχαν ήδη κατακλύσει την
Γη, οι άνθρωποι δουλεύαν ακόμα σωρηδόν

Στα κάτεργα των κλεισμένων σκέψεών τους,
Ενώ το Διευθυντήριο ωμοίαζε να καταρρέει

σαν σε μεγάλα κομμάτια

Σπασμένων αγαλμάτων που τα εξέδιδε μετά
Το πλήθος με την μορφή βιβλίων, όταν δεν 

επιχειρούσε

να τα αναστήσει εξαρχής,

Το

Δε φαινόμενο της όλης, σε κάθε περίπτωση 
Λελογισμένης παρεκτροπής, προτάθηκε να

εξηγηθεί

πληρέστερα

Άλλοτε με τον νόμο της παγκόσμιας έλξης, 
Κι άλλοτε με τον άγραφο νόμο της σιωπής

στο σύμπαν

Που φαινότανε να είχε σπάσει και αυτός
Μαζί με τα κομμάτια του Διευθυντηρίου,

Και αργά αργά το τραμ που είχε έναν μόνο
Επιβάτη φαινόταν από μακριά να χάνεται  

Μέσα στον ολόδροσο φασματικό κήπο που
Συνόδευε πάντα την πόλη, αφήνοντας πίσω

όλους τους 

πειθήνιους εργάτες 

των εαυτών τους

Να διεκδικούνε φανατικά στ' απομεινάρια
Της αγαλματοποιίας ό,τι ποτέ δεν θα είχαν

την αιτία ή τον Λόγο

για να προσεταιριστούν, μήποτε το ίδιο

να τους εγγίσει·

Έκτοτε όμως είθισται να καταζητούνται 
Κάθε φορά  

οι ποιητές

για διακεκριμένη υπεξαίρεση των ονείρων·   
 

LA GRANDE ÉCOLE DE L' ORGUE FRANÇAIS 3 : La République et Le Second Empire (Alexandre Pierre François Boëly, Louis James Alfred Lefébure-Wély)

Φεύγοντας σιγά σιγά από την μπαρόκ περίοδο του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου, οδηγούμαστε αναπόφευκτα σε μια πολύ σημαντική μορφή της μετεπαναστατικής γαλλικής μουσικής, τον Alexandre Pierre François Boëly (1785 -1858), ο οποίος μέσα στους ναπολεόντειους χρόνους αλλά και κατά τους καιρούς της Δεύτερης Γαλλικής Δημοκρατίας και του βοναπαρτισμού της Δεύτερης Αυτοκρατορίας του Ναπολέοντος ΙΙΙ, παρέμεινε ένας μάλλον παραγνωρισμένος συνθέτης και περιέπεσε εν πολλοίς σε μια σχετική αφάνεια, πριν εκτιμηθεί αρκετά αργότερα. Ο λόγος γι' αυτό, ήταν πως ο Boëly προτίμησε, αντί να ακολουθήσει και αυτός τα μάλλον συγκεχυμένα και "δημοφιλή" ρεύματα της εποχής του, να αφοσιωθεί σε ένα "αυστηρό" παίξιμο του οργάνου και σε μια συνάλληλη ως προς αυτό "κλασσική" συνθετική νοοτροπία, δομώντας έναν ήχο, αναμφίβολα εξαιρετικής ποιότητας, ο οποίος και θα γινόταν ο προπομπός του ήχου για το εκκλησιαστικό όργανο συνθετών τέτοιων, όπως ο César Franck και ο Camille Saint-Saëns. Οι τελευταίοι τον αναγνωρίσαν εξάλλου ως πρόδρομό τους και ο πεπαιδευμένος ακροατής δεν θα δυσκολευθεί να ανακαλύψει τα "ίχνη" του Boëly στις συνθέσεις τους για το εκκλησιαστικό όργανο.

Παραλλήλως ο  Boëly, και από την θέση του οργανίστα της εκκλησίας του Saint Germain l'Auxerrois αφιέρωσε σημαντικό χρόνο στην προώθηση έργων συνθετών του παρελθόντος όπως ο Frescobaldi, ο Couperin, αλλά και ο Bach σε έργα του που δεν είχαν παρουσιαστεί έως τότε στο γαλλικό (και εν γένει στο ευρωπαϊκό) κοινό, καθισταμένος ως προς αυτό το εγχείρημα και προπομπός της κατοπινής σχετικής έρευνας του Felix Mendelssohn-Bartholdy.

Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε την εξαιρετική Fantaisie et fugue en si bémol του Alexandre Pierre François Boëly με τον André Isoir στο φημισμένο Cavaillé-Coll όργανο του Καθεδρικού της Luçon.

Μια άλλη σημαντική μορφή του γαλλικού εκκλησιαστικού οργάνου του πρώτου ημίσεος του 19ου αιώνα είναι ασφαλώς ο Louis James Alfred Lefébure-Wély (1817 - 1869). 

 

Μεγάλος βιρτουόζος και φίλος του περίφημου κατασκευαστή εκκλησιαστικών οργάνων Aristide Cavaillé-Coll, ήταν εκείνος που εγκαινίασε το καινούργιο Cavaillé-Coll όργανο στην Notre-Dame-de-Lorette το 1838.

Ο Lefébure-Wély υπήρξε πολύ γνωστός και δημοφιλής οργανίστας στην εποχή του και ως τέτοιος αξιολογήθηκε μάλιστα ως ανώτερος και αυτού του César Franck, χωρίς αυτό να σημαίνει ωστόσο, πως σε καθαρά συνθετικό επίπεδο μπορούσε να συναγωνιστεί το βάθος και την ιδιοφυία του Franck.

Κατά το έτος 1847, και λίγο πριν ξεσπάσει το κύμα των εξεγέρσεων και των επαναστάσεων που θα συγκλόνιζαν την σύνολη Ευρώπη, ο  Lefébure-Wély ανέλαβε την θέση του οργανίστα στην Église de la Madeleine και το 1850 του απονεμήθηκε το Légion d'honneur, εμμένοντας εν πολλοίς στις αριστοκρατικές θέσεις του, οι οποίες όμως στο καιρό του, και σε επίπεδο κορυφής της εξουσίας, δεν θα έβρισκαν κάτι καλύτερο ως έκφραση από την αυταρχική μετριότητα του Ναπολέοντος ΙΙΙ Βοναπάρτη.

Ο Lefébure-Wély χαρακτηρίστηκε κάποτε ως "η ενσάρκωση του οργάνου της Δεύτερης Αυτοκρατορίας", κάτι όχι αναντίστοιχο προς την πραγματικότητα, όμως σε κάθε περίπτωση, ως χαρακτηρισμός ίσως όχι και τόσο εύηχος όσο το αριστοτεχνικό παίξιμό του.

Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να ακούσετε την Sortie en si bémol του Louis James Alfred Lefébure-Wély με τον André Isoir πάλι, στο Cavaillé-Coll όργανο της Luçon.

     

BREUDDWYD

Ώρες ώρες, Έμρυς, έχω την εντύπωση
Ότι ο κόσμος όλος δεν είναι παρά ένα

αεροδρόμιο

Στ'οπού καταφθάνουν οι όντες με μια
Βιάση μεγάλη, τις οπώρες της ζωής μη

Θέλοντας να απωλέσουν στο υπάγριο
Σηπτικό σκοτάδι του θανάτου, το που

δεν μπορεί παρά να

Πήζει στην ορατότητα κάθε φορά τα
Νέα είδωλα των ψυχών, με σάρκα και

οστά

και ένα όνομα

να τα περιγράφει στο φως·

Κι οι επιβάτες που 'ναι ήδη έτοιμοι να
Πετάξουν, σπάνια έχουν υπ' όψη τους

πως αυτή η πτήση

είναι πάντα μία

Και διαρκεί όσο μια ηλιακή ανάσα του
Κόσμου· γιατί είναι η αλήθεια, Έμρυς,

Είμαστε κάθε φορά το ίδιο όραμα του
Νόστου μιας χρυσής εποχής στα λευκά

Οροπέδια του νοείν· και οι νύχτες μας
Άλλο δεν είναι παρά μια ετοιμόγεννη

Όγκωση στα μετρητά των λέξεων που
Δεν εξαργυρώνονται παρά με φωτιά,

με πάθος τρελλό

Μιας τάσης προς την ζωή τέτοιας, που
Kάνει τον θάνατο ακόμα να φαίνεται

Ωσάν αδύναμο έρκος της αβύσσου προ
Του καλλίστου φωτός των κρυστάλλων

εκείνης της ποιητικής θεουργίας,

Που γνωρίζει πάντα ν' απαλλοτριώνει
Το ιερόν εκ του ορατού και το βιωτόν

εκ του αγράφου της θλίψεως

των ζωσών σκιών·

Έλεγε η φωτεινή νεράιδα με μια λύπη
Χαμογελαστή στο πρόσωπό της, προς

τον συνοδό της

Που προσπαθούσε να βεβαιώσει ποιο
Το κόστος της αλχημικής μετατροπής

του κόσμου ολόκληρου

Από

Σάρμα των αιεί αχράντων γεγονότων
Στο μυστικό διάδημα της ποίησης ότε

αυτή

Μπορεί και καθίσταται κάποτε νόμος
Όχι για τους ανθρώπους αλλά για τα

φαντάσματά τους·

Κι εσύ Σεριντούν, της είπε τότε αυτός,
Είσαι μια ερασιπλόκαμος νύμφη που

κατέφθασε στην ακτή

του ιδικού μου καιρού

Από χρόνο τόσον αρχαίο, όσο κι αυτό το
Αεροπλάνο που φαίνεται στον ορίζοντα

Να ετοιμάζεται να προσγειωθεί· είναι το
Ίδιο πάντα αεροπλάνο, Σεριντούν, τόσο

βωβό στην όψη

τόσο κραταιό

Στην

Πτερόκοσμο ιοβόλο λάμψη του, που και
Το φως ακόμη του ουρανού φαντάζει σα

Να εξέρχεται σε όλο το στερέωμα

μέσ' απ' αυτό·

Η άφιξίς του

Δεν αναγγέλεται, στην αίθουσα αναμονής
Ουδείς περιμένει τους επιβάτες του, και ο

τελικός προορισμός του

είναι πάντοτε μη ανακοινώσιμος·

Αυτό το αεροπλάνο, Σεριντούν, της έλεγε
Με κάπως πιο ζωηρή διάθεση, είναι κάθε

φορά

η ψυχή ενός ποιήματος που μόλις εγράφη

στην ανθρωπότητα

Και προσγειώνεται στα έρημα φώτα μιας
Πόλης που ακόμη δεν ηξεύρει ότι ο χρόνος

αίρεται

'Οταν δυο

Γεγονότα επικοινωνούνε μεταξύ τους σε
Μια στιγμή νεοπλασίας του παραδείσου

Μέσ'

Από το διαμαντόφωτο καλειδοσκόπιο της
Απτής και όχι πλέον της γραπτής ποίησης

Σεριντούν,

Της έλεγε,

Ενώ το τρυφερό άγγιγμα των χειλιών τους
Μέσα στην πρώιμα εσπερινή φωταψία της

αίθουσας

έκλεινε την θέα

Του αεροπλάνου που πίσω από τον ύαλο
Δεν έπαυε να πλησιάζει την επιφάνεια της

γης,

Την ληθαργική ομορφιά του φιλιού τους
Συναποφασίζοντας σε μιαν νέα αχρονία,

μυστική στους ανθρώπους

φωτεινοτάτη ωστόσο

στο ραγδαίο όναρ της ζωής·